Nếu nói kinh tế quốc gia giống như một cơ thể sống, thì đầu tư công chính là hệ thống mạch máu nuôi dưỡng và kết nối mọi bộ phận. Thiếu đầu tư công, “cơ thể” ấy khó mà phát triển khỏe mạnh. Tôi tin rằng, không phải ngẫu nhiên mà mỗi kỳ họp Quốc hội, câu chuyện về vốn đầu tư công, tiến độ giải ngân, và hiệu quả sử dụng vốn lại trở thành “tâm điểm bàn tròn” của báo chí và giới phân tích kinh tế.
Trong bài này, tôi sẽ chia sẻ chi tiết và có chút quan điểm cá nhân, để thấy vì sao đầu tư công không chỉ quan trọng ở tầm vĩ mô, mà còn chạm tới từng góc nhỏ của cuộc sống chúng ta.
1. Đầu tư công là “xương sống” của hạ tầng quốc gia
Không có đầu tư công, làm sao chúng ta có cao tốc Bắc – Nam chạy xuyên suốt đất nước? Làm sao có sân bay Long Thành – niềm kỳ vọng trở thành trung tâm hàng không quốc tế? Làm sao có đường vành đai Hà Nội, TP.HCM để giảm tải ùn tắc?
Tất cả những công trình đó không doanh nghiệp tư nhân nào đủ sức gánh, vì thời gian thu hồi vốn quá dài, chi phí quá khổng lồ. Đầu tư công ở đây giống như người đi trước mở đường, tạo ra hạ tầng cơ bản để các thành phần kinh tế khác bước vào khai thác.
Tôi từng nghe một chuyên gia giao thông nói: “Mỗi km cao tốc hoàn thành, không chỉ giúp xe chạy nhanh hơn, mà còn là hàng nghìn cơ hội kinh doanh mọc lên hai bên tuyến.” Quả thực, nhìn dọc các tuyến cao tốc như Hà Nội – Hải Phòng, hay sắp tới là Biên Hòa – Vũng Tàu, ta thấy ngay sự thay đổi diện mạo kinh tế địa phương.
2. Đầu tư công là động lực tăng trưởng GDP
Số liệu từ Tổng cục Thống kê cho thấy, cứ mỗi khi tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công tăng thêm 1%, GDP cả nước có thể tăng 0,05 – 0,1%. Con số thoạt nghe có vẻ nhỏ, nhưng nếu quy đổi ra hàng chục, hàng trăm ngàn tỷ đồng thì tác động là khổng lồ.
Tôi cho rằng điểm thú vị là đầu tư công không chỉ đóng góp trực tiếp (qua giá trị xây dựng, thi công), mà còn lan tỏa gián tiếp sang nhiều ngành nghề khác:
- Xi măng, sắt thép, nhựa đường bán chạy.
- Vận tải, logistics có thêm việc làm.
- Bất động sản khu công nghiệp và dân cư xung quanh được “ăn theo”.
Nói cách khác, đầu tư công giống như một “cú hích domino”, đẩy cả chuỗi ngành cùng dịch chuyển.
3. Công cụ điều tiết vĩ mô và ổn định kinh tế
Ở nhiều quốc gia, trong thời kỳ kinh tế suy thoái, chính phủ thường chọn cách tăng chi đầu tư công. Đó là “liều thuốc kích thích” để tạo việc làm, giữ cho bánh xe kinh tế tiếp tục lăn bánh.
Ở Việt Nam, giai đoạn dịch Covid-19, khi sản xuất đình trệ, đầu tư công đã trở thành trụ cột giúp duy trì tăng trưởng dương. Cá nhân tôi thấy đây là minh chứng rõ ràng: khi thị trường tư nhân chững lại, Nhà nước chính là “người tiêu dùng lớn nhất” để duy trì sức cầu.
4. Thu hút dòng vốn FDI và tư nhân
Một nền hạ tầng tốt là “điều kiện tiên quyết” để nhà đầu tư nước ngoài rót vốn. Thử hỏi, nếu bạn là tập đoàn điện tử Hàn Quốc, bạn có chọn đặt nhà máy ở nơi đường sá nhấp nhô ổ gà, cảng biển chật hẹp, hay ở nơi cao tốc thông suốt, logistics rẻ và nhanh?
Tôi tin rằng đầu tư công là yếu tố làm tăng độ hấp dẫn quốc gia. Rất nhiều dự án FDI chọn Việt Nam không chỉ vì chi phí lao động rẻ, mà còn nhờ mạng lưới hạ tầng ngày càng hoàn thiện. Và một khi FDI đổ vào, thì kinh tế địa phương bùng nổ, việc làm mới xuất hiện, thu nhập người dân tăng lên.
5. Nâng cao chất lượng cuộc sống người dân
Đầu tư công không chỉ dành cho những dự án “khổng lồ” tầm quốc gia. Nó còn hiện diện ở những điều nhỏ bé, gần gũi:
- Một cây cầu dân sinh nối liền hai bờ con sông, để trẻ em đi học không phải chèo đò mỗi sáng.
- Một trạm y tế xã được xây mới, để người dân không phải đi hàng chục cây số lên huyện.
- Một hệ thống thoát nước đô thị, để sau những cơn mưa lớn, phố xá không còn cảnh lội bì bõm.
Ở góc độ này, tôi thấy đầu tư công có tính nhân văn sâu sắc. Nó không chỉ là câu chuyện tăng trưởng, mà là câu chuyện hạnh phúc, an toàn, tiện nghi trong đời sống hàng ngày.
6. Quan điểm cá nhân
Thú thật, tôi vừa lạc quan, vừa có chút băn khoăn.
- Lạc quan, vì nhìn rõ đầu tư công là con đường ngắn nhất để Việt Nam bứt phá. Hạ tầng tốt sẽ kéo cả nền kinh tế đi lên.
- Băn khoăn, vì trên thực tế, tiến độ giải ngân nhiều khi chậm, vốn bị “ngâm”, có dự án đội vốn, chậm tiến độ. Nếu không có cơ chế giám sát minh bạch và mạnh tay với sai phạm, thì nguồn lực quý giá này có thể bị lãng phí.
Tuy nhiên, tôi vẫn tin rằng hướng đi là đúng. Chúng ta đã và đang nhìn thấy những tuyến cao tốc mới, những cây cầu hiện đại mọc lên. Mỗi lần đi qua, tôi cảm giác đó không chỉ là bê tông, nhựa đường, mà là niềm tin vào tương lai.
7. Kết luận
Tóm lại, tầm quan trọng của đầu tư công không thể bàn cãi:
- Nó là “xương sống” hạ tầng.
- Là động lực tăng trưởng GDP.
- Là công cụ điều tiết vĩ mô.
- Là “nam châm” hút FDI.
- Và trên hết, là cách để nâng cao chất lượng sống của người dân.
Cá nhân tôi nghĩ, đầu tư công ở Việt Nam giai đoạn 2024 – 2026 giống như một chuyến tàu tốc hành. Ai kịp bước lên sẽ hưởng lợi, không chỉ là doanh nghiệp hay nhà đầu tư, mà chính là từng người dân trong xã hội.
Và nếu có ai hỏi tôi: “Đầu tư công quan trọng đến mức nào?”, tôi sẽ trả lời một cách giản dị: Quan trọng như oxy đối với sự sống. Thiếu nó, nền kinh tế khó mà thở được.
